Satua Bali: I Cening Belog

Wenten tututran satua mawasta I Cening Belog. I Cening Belog punika mapajar ring babanipun : Bapa, pidan melah mekena bubu?, sapunika I Cening Belog ring bapanipun. Buin puan, sapunika bapanipun. Malih kalih rahinane mekena raris I Cening Belog bubu ring carike kenginupun meken bubu, rris ngmbh reke I Cening Belog  polih dongkangpolih katak, raris baktana budal wehina bapanipun. Wau wehina bapanipun: be apa ne Cening Belog, Sapunika bapanipun. Sing tawang icing, sapunika I Cening Belog. Dija cai mekena bubu?, sapunapi ka bapanipun.

Di umane bapa, sapunika I Cening Belog. Di umane lantas mekena bubu singa be kene bapanipun I Cening Belog. Buin mani lakar jumunin icing mekana bubu, sapuniks I Cening Belog.

            Benjangne malih I Cening Belog mekena bubu, beduur ring ring punan kayune ipun mekena bubu. Usan ipun mekena bubu kalahin ipun budal ring I Cening Belog.

            Kacarita mangkin wenten kilap mawasta I Berit. I Berite punika nguber manic gemet, uberipun ngujog reke bubun I Cening Belog; celepina bubun punika ring manik gamete. I berit sareng kenginipun masuk ring bubune, irika raris ngambah kengin I Berit , manik gamet punika kakeniang ring I Berit. I Berit nidayang pesu saking bubu punika.

            Kacerita mangkin I Cening Belog, delokina bubuipune, dapetangipun sampun madaging, mapajar raris I Cening Belog : ‘’be apa ja ne!, sapunika I Cening Belog. Mapajar rarisI Berit : kaki sing ja be Cening Belog; kaki madan I Berit, sapunika I Berit . masaut raris I Cening Belog: ngengken dadi dini di bubun icange? Masaut raris I Berit: kaki nguber manic gamet; mai lacuna manic gamete, tutugja kaki ngambah lantas kaki; nah jani lebin kaki, cai sube nuah manic gamete tenenan kaki, kema men kaumah kakine. Umah kakine jalan barake kangin, ento suba umah kakine. Yan cai keme beneh kanginang dogen suba, tepuk suba umah kakine, sapunika I Berit ring I Cening Belog. Nah, sapunika I Cening Belog. Usan sapunika lebina raris I Berit luas raris I Berit . I Cening Belog budal taler ipun. Rauh I Cening Belog jumah, morahan ipun teken bapanipun:  Bapa, misi kilap bubune pa, sapunika I Cening Belog ring bapanipun. Dija laadan cai mekena bubu? Sapunika bapanipun. Di punan kayune bapa, sapunika I Cening Belog. Ngawag-awag ddogen cai mekena bubu, apa ya bakat, sapunika bapanipun.

            Usan sapunika, kacarita I Cening Belog, benjang semengane wau barak kangin, luas raris I Cening Belog kumah  I Berite. Kacarita luas I Cening Belog, beneh kangin kewanten ipun.

            Kacarita pamargan I Cening Beloge, manggihin ipun umah dukuh, jsinggah raris ipun marika. Mapajar raris I Dukuh ringj I Cening Belog: cai lakar kija Cening Belog?  I cang lakar luas kumah I Berite. Tawang cai laada I Berit? Tawang icang, sapunika I Cening Belog. Nah, yan cai kema, kaki ngurahin cai, bungkung I Berite ane cenik ento idih, bungkung lung gati ento. Yan baange lenan da cai nak. Nah, sapunika I Cening Belog.

            Usan tuturina ring I Dukuh luas raris I Cening Belog , Beneh kangin kewenten ipun. Yan amulanapi suwen I Cening Beloge mamarga, kacarita rauh ring umah I Berit, das pademange I Cening Belog ring timpal I Berit punika; gelur- gelur raris I Cening Belog, kauk- kaukina I Berit. Rauh raris I Berit, ja-jagina I Cening Belog, nenten wehina timpalipune mademang. Panjarangipun dewekipune  mekekasihan. Wangde raris timpal I Berite jaga ngamatiang.

            Kacarita I cening Belog ajaka kumahne ring I Berit, runguanga ring I Berit. Baanga nasi ring I Berit punika I Cening Belog . usan I Cening Belog medaar, mapajar raris I Berit ring I Cening Belog:  Cening Belog, cai  mai apa lakar idihjcai kenang kaki? Mapajar raris I Cening Belog: yening bang kaki, icang ngidih bungkung kakine ane cenik ento, sapunika I Cening Belog. Nah bang kaki: sakewale kene, melahang gati nganggon bungkunge, de ileh-ilehange bungkunge ne apa ja tagih cai, sekitakarep caine ada dogen baana, sapunika I Berit. Wehina raris I Cening Belog bungkung punika I Berit. Disampune wehina bungkung I Cening belog ring  I Berit, kacareita luas I Cening Belog Budal.

            Kacarita pamargan I Cening Beloge rauh ipun jumah I Dukuhe, Dukuhe sane singgahina dawege ngeluasang. Kacarita I Cening Belog, baanga ngidih bungkunge kapina I Berit?, sapunika I Dukuh. Baanga, sapunika I Cening Belog. Nah lamun baanga mai aba kaki malihin.wehina raris I Dukuh malihin bungkunge ring I Cening Belog. Disampune wehina I Dukuh bungkunge, balihina raris ring I Dukuh. Disampune balihina ring I Dukuh, tagiha raris bungkunge ring I Cening Belog, nenten wehina ring I Dukuh. Malih tagiha, nenten taler wehina, memanah ambila ring I Dukuh. Cening tan patut I Dukuh sapunika, napi, pramangkin buduh I Dukuh. Ngeling raris I Dukuh gelalang-gelilingipun. Dening asapunika, ulihanga raris bungkung ring I Dukuh, juanga raris ring I Cening Belog. Disampune ulihanga bungkunge ring I Dukuh, ical raris buduhne I Dukuh. I Cening Belog budal raris ipun.

            Gelising satua, rauh raris I Cening Belog jumah. I Cening Belog dening ipun sakeng nambet nentenipun nagih napi ring bungkunge punika, ngorahang ring bapanipun ja nenten, nganggur kewenten ipun. Usan sapunika, malih ipun merika kumahne I Berit , jeg terus kewenten pamargianipun. Singgah ring umahne I Dukuh nenten sampun ipun kumah I Berite.

            Kacarita rauh ipun jumahne I berit: Buin I Cening belog teka, sapunika I Berit. Becik-becikanga ring I Berit irika ring jumahne. Sampun suwe I Cening Belog irika, mapajar raris I Berit ring I Cening Belog : Cening Belog, apa kabuatan caine buin mai ?, sapunika I Berit. Sing kaki, icing melali dogen. Nah te, orahang da cai takut, kaki baanga cai. Apa ja tagih cai, bang kaki dogen cai. Sing kaki, icing sing ngidih apa, asapunika I Cening Belog. Malih mapajar I Berit : Man apa man bang kaki cai ? Da ngitungang keto kaki! Kaki alihanga cai anak luh pesanan, sapunika I Berit. Nah alihang ja alihang, sapunika I Belog. Nah sapunika Kaki Berit ipune. Usan sapunika makinkin raris I Berit. Cening Belog, teka gerudane di tegilne lantas cai ngoyong, jalan men, kaki alianga cai anak luh. Kacarita rauh gerudane, irika raris I Cening Belog ngoyong ring tegil gerudane, keberanga raris I Cening Belog ring gerudane.

Kacerita mangkin ring Deha, Galuh Deha sedek masiram ring taman, punika sandera ring gerudane, kenianga ring gerudane. Keberanga raris Galuh Deha. Kacarita pakeber gerudane sampun doh pisan, tan merawat sampung saking jagat Dehane, wenten jenggal linggah pisan. Irika raris I Geruda tedun, tedunanga I Cening Belog ring Galuh Deha.

Disampune neked beten orahina raris I Cening Belog, cai dini suba ngoyong, kaki lakar mulih suba. Nah asapunika I Cening Belog. Kacarita ring Deha ne mangkin, icalne I Galuh nenten mresidayang ngarereh dening Ida palaibang geruda, tan sampun mresidayang ngentut, tan kaceritanan ring Deha mangkin. I Cening Belog kacarita mangkin, ring tegal penangsarane sareng I Galuh : Ape men keakenang jani suba kalaina kenang I Berit, keweh pesan suba kenehe jani, sapunika I Cening Belog mapatar. Wau asapunika eling raris ipun ring bungkung ipune sane mautama, irika raris I Cening Belog madabdaban, bungkung ipune raris tagihin ipun : Bungkung-bungkung pang ada jani umah melah! Jeg wenten sampun umah becik. Bungkung apang ada jani desa kayang jelemane, pramangkin raris wenten. Bungkung apang ada jani segenepa di umah icange, pramangkin raris wenten. Bungkung apang buka purin anake agung umah icange, pramangkin taler sapunika. Ne mangkin sampun seregep saluiring sampun wenten jadma sampun katah pisan, rame pisan irika, I Cening Belog raris nyeneng agung irika.

Ne mangkin disampune I Cening Belog nyeneng agung, eling raris ipun ring meme bapan ipun, raris tundenanga ngarereh, tan dena ngalah merika kumahne ring I Cening Belog. Usan sapunika rereha raris ring parekan I Cening Beloge. Gelising satua raris ajaka merika meme bapan I Cening Beloge kumahne I Cening Belog. Sampun rauh meme bapane irika, takut raris meme bapan ipun, dening nenten kilingan antuk ipun panak ipun. Usan sapunika mapajar raris I Cening Belog : Meme, bapa da taku, icing suba I Cening Belog panak memene, apabuin bapa takut. Jani icing nuturin bapa kerama ada desa dini, ulian adi-adian icang dogen. Icang suba ngagungin dini. Nah jani dini suba bapa, meme ajak icing, sapunika I Cening Belog nuturin meme bapan ipun. Usan sapunika enteg raris I Cening Belog irika. Puput satuane puniki.

Kaketik Malih Olih : Dewa Ayu Made Risna Ardiantini